زمان برگزاری جلسه:شنبه، ۲۹ آذرماه ۱۳۹۹، ساعت ۱۳.
مکان برگزاری جلسه:جلسه برخط
حاضرین در جلسه:دکتر عبدالحسین لاله (رئیس پژوهشکدة هنر فرهنگستان هنر)، دکتر حسن بلخاری (سردبیر فصلنامة کیمیای هنر)، دکتر علی تقوی (معاون پژوهشی فرهنگستان هنر)، دکتر شهاب پازوکی (معاون پژوهشی پژوهشکدة هنر فرهنگستان هنر)، دکتر عفت‌السادات افضل‌طوسی (سردبیر دوفصلنامه جلوة هنر و دوفصلنامة مبانی نظری هنرهای تجسمی)، دکتر محمدباقر قهرمانی (سردبیر فصلنامة هنرهای زیبا ـ هنرهای نمایشی و موسیقی)، دکتر علی‌اصغر شیرازی (سردبیر فصلنامة نگره)، دکتر احمد صالحی‌کاخکی (سردبیر فصلنامة مرمت و معماری ایران)، دکتر پدیده عادل‌وند (نمایندة فصلنامة مطالعات شهر ایرانی اسلامی و مجلۀ علمی باغ نظر)، دکتر مهدی مکی‌نژاد (سردبیر فصلنامة گلستان هنر)، دکتر فاطمه مهدیزاده سراج (فصلنامة پژوهش‌های معماری اسلامی)، دکتر مصطفی گودرزی (سردبیر فصلنامة مطالعات عالی هنر)، دکتر بهمن نامورمطلق (سردبیر پژوهشنامة فرهنگستان هنر)، هومن عظیمی (نمایندۀ هیئت نظارت بر مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد) و نوشین ایل‌بیگی (نمایندۀ دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم).
دستور جلسه:
ـ راهکارهای افزایش هم‌افزایی و همکاری در حوزۀ پژوهش؛
ـ شناسایی آسیب‌های موجود در نشریات علمی حوزۀ هنر و معماری.
نشست سردبیران مجله‌های علمی هنر و معماری کشور به میزبانی پژوهشکدة هنر و به مناسبت هفتة پژوهش و با هدف مطالعة راهکارهای هم‌افزایی و همکاری مجله‌های علمی حوزة هنر و معماری و شناسایی آسیب‌های موجود در نشریات علمی این حوزه در روز شنبه مورخ ۲۹ آذرماه سال ۱۳۹۹ به صورت برخط برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر عبدالحسین لاله، رئیس پژوهشکدة هنر، ضمن خوشامدگویی به حاضرین و تبریک هفتة پژوهش، توضیحات مختصری دربارۀ دلایل برگزاری این جلسه ارائه کردند. ایشان از ضرورت افزایش تعامل و همکاری میان مجلات علمی حوزة هنر و معماری و همچنین بحث و تبادل نظر دربارة آسیب‌ها و چالش‌های مشترک و همفکری برای رفع این چالش‌ها به عنوان اصلی‌ترین اهداف برگزاری این نشست یاد کردند.
سپس، دکتر حسن بلخاری، به طرح این پرسش پرداختند که نسبت این نشست و کمیسیون نشریات وزارت علوم چیست؟ و آیا تصمیم‌های اتخاذ شده در این گردهمایی ضمانت اجرایی خواهد داشت یا خیر؟
دکتر عفت‌السادات افضل‌طوسی به فرایند طولانی ارزشیابی سالیانۀ نشریات اشاره کردند و لزوم تسهیل این فرآیند را امری ضروری دانستند. ایشان در ادامه به برخی کاستی‌ها و ضعف‌های ساختاری در زمینۀ ویراستاری مقالات در مجلات پرداختند. از نظر ایشان این ضعف‌ها و کاستی‌ها باعث شده گاهاً شماره‌های متوالی یک نشریه از این حیث با هم تفاوت داشته باشند.
دکتر پدیده عادل‌وند در بحث از آسیب‌شناسی وضعیت نشریات به طرح دو پرسش در زمینۀ تعریف آفت‌های این حوزه پرداخت: ۱- آیا ایراد در روند ارزیابی است؟ ۲- آیا ایراد محتوایی و پژوهشی است؟ ایشان تأسیس بانک جامع نشریات هنر و معماری را برای جلوگیری از موازی‌کاری و رفع مشکلات موجود، ضروری دانستند. همچنین به ایرادات آیین‌نامه‌های موجود اشاره کردند که لزوم استخراج مقاله علمی ـ پژوهشی از رسالات دانشجویی را ضروری دانسته و یادآور شدند این امر موجب سوق دادن عمدۀ مقالات نشریات به سمت مقالات دانشجویی شده است حال آنکه بسیاری از استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها برای چاپ مقالات خود با مشکل روبرو هستند.
در ادامه، دکتر محمدباقر قهرمانی به پیشرفت‌های خوبی که در سال‌های اخیر در حوزۀ نشریات علمی ـ پژوهشی هنر به جود آمده و همچنین افزایش تعداد مقالات علمی، چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی، اشاره کردند. ایشان در ادامة سخنان خود به موضوع ضرورت تغییر فرایند اخذ مجوز نشریه پرداختند و بر لزوم ارائة تسهیلات خاص برای نشریات حوزة هنر و معماری توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کردند. ایشان سپس از ارسال یک مقاله به چند نشریة علمی که موجب موازی‌کاری و صرف هزینه‌های بسیاری می‌شود، به عنوان یک معضل مهم نام بردند. از دیگر مسائلی که دکتر قهرمانی به آن اشاره کردند، ایرادات موجود در آیین‌نامه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در خصوص نحوة تقسیم‌بندی اعضای هیئت تحریریة نشریات علمی است.
دکتر احمد صالحی‌کاخکی در سخنان خود به نگاه حاشیه‌ای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به نشریات حوزۀ هنر و معماری اشاره نموده و جزیره‌ای عمل کردن و عدم وجود تعاملات سازنده بین نشریات این حوزه را از مهم‌ترین معضلات موجود در این حوزه دانستند. عدم تعیین جامعۀ هدف در رتبه‌بندی نشریات و نبود آیین‌نامه‌ای جامع و استاندارد در زمینۀ تخلفات پژوهشی، از دیگر مباحثی است که ایشان از آن به عنوان چالش‌های این حوزه یاد کردند.
سپس، دکتر مصطفی گودرزی در بررسی چالش‌های پیش روی مجلات علمی حوزة هنر و معماری به موضوع شیوه‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌های دست‌و‌پاگیر موجود اشاره کردند که در عمل باعث شده است طراوت و پویایی در نگارش مقالات از نویسندگان سلب شود. ایشان مشکلات ساختاری در باب نحوة نگارش مقالات علمی، وجود اشتباهات فاحش محتوایی و صوری و به ویژه عدم بکارگیری روش‌های تحقیق را از مهم‌ترین مسائل و کاستی‌های مقالات علمی در ایران دانستند. دکتر گودرزی در ادامه به ایرادات اساسی در فرایند داوری و پذیرش مقالات توسط نشریات اشاره کردند؛ به طوری که یک مقاله که از نظر علمی توسط یک نشریه رد شده است در نشریه‌ای دیگر به چاپ می‌رسد. ایشان همچنین عدم تمایل مقالات حوزة هنر و معماری به سمت کاربردی‌شدن را از دیگر آفت‌های این حوزه دانستند. وی همچنین وجود یک بانک اطلاعاتی یا نرم‌افزار حرفه‌ای و موتور جستجوگر قدرتمند برای راستی‌آزمایی و جلوگیری از سرقت ادبی و پژوهشی در مقالات را ضروری دانستند.
دکتر فاطمه مهدیزاده‌سراج به معضل شایع ارسال همزمان یک مقاله برای چند نشریة علمی پرداختند و عدم امکان رهگیری مقالات توسط نشریات علمی را از چالش‌های مهم در این عرصه دانستند. ایشان بر لزوم و ضرورت طراحی و استقرار Editorial Managerبرای هماهنگی و هم‌افزایی میان نشریات در این زمینه تأکید کردند. دکتر مهدیزاده‌سراج عدم اولویت‌سنجی و شناسایی مسائل جامعه را از مهم‌ترین چالش‌های موجود به ویژه در بحث پایان‌نامه‌ها و رسالات دانشجویی ذکر کردند. ایشان همچنین فیلترینگ‌های سخت‌گیرانه در زمینة چاپ مقالات در نشریات داخلی در مقایسه با نشریات خارجی را مورد نقد قرار دادند.
در ادامه، دکتر مهدی مکی‌نژاد یکی از بزرگترین مشکلات موجود در بحث محتوایی مقالات را تأثیر بسزای شیوه‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌های نگارش مقالات دانستند که به یکسان‌سازی صوری مقالات و کم‌رنگ‌تر شدن ادبیات و سبک‌های فردی منجر شده است. از نظر ایشان این فرایند به نثر فارسی و قلم شخصی نویسندگان آسیب و لطمات بسیاری وارد کرده است. ایشان همچنین بیان داشتند نظام امتیازدهی و ارزشیابی‌های فعلی باعث شده دانشجویان و استادان صرفاً در پی چاپ مقالات خود در نشریات دارای امتیاز علمی ـ پژوهشی باشند و در نتیجه اقبال عمومی به نشریات مستقل و فاقد امتیاز علمی ـ پژوهشی کمتر شده است.
دکتر علی‌اصغر شیرازی در ابتدای سخنان خود بر جایگاه فرهنگستان هنر و شأنیت ورود این نهاد به مسائل سیاستگذاری عرصة هنر از جملة مسائل مربوط به مجلات علمی حوزة هنر و معماری اشاره کردند. ایشان در ادامه به مسائلی از جمله محدودیت‌ها و موانع ارتقاء اعضای هیئت علمی در دانشکده‌های هنری پرداختند که باعث شده به دلیل فرایند بسیار سخت ارتقاء، راه‌اندازی مجلات عملی جدید نیز با مشکلاتی از جمله انتخاب سردبیر و چینش ترکیب اعضای هیئت تحریریه مواجه شود. ایشان با توجه به شکل‌گیری گرایش‌ها و جریان‌های جدید هنری ضرورت راه‌اندازی مجلات جدید برای انتشار تخصصی مقالات را ضروری دانستند و موانع و محدودیت‌های موجود در راه‌اندازی نشریات علمی را عامل مهمی در عدم گرایش تخصصی‌تر نشریات علمی دانستند. دکتر شیرازی در ادامه پیشنهاد کردند جلسات مشترکی با حضور کارشناسان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و نیز نمایندگان مجلات برگزار و آیین‌نامة ارتقاء مجلات مورد بررسی و اصلاح قرار گیرد و همچنین زمینه‌های رشد مجلات از نظر کمی و کیفی فراهم شود.
سپس، هومن عظیمی، نمایندۀ هیئت نظارت بر مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به معرفی اجمالی هیئت نظارت بر مطبوعات پرداختند و به مصوبة اخیر هیئت نظارت مبنی بر مشروط شدن فعالیت نشریات تخصصی به اخذ مجوز از سوی این هیئت اشاره نمودند و بیان داشتند که به دلیل اهمیت بحث هنر و ضرورت تقویت جریان‌های علمی در این حوزه، فرآیند صدور مجوز نشریات هنر در کوتاه‌ترین زمان انجام می‌شود. وی در پایان «سامانة جامع رسانه‌های کشور» را معرفی کردند و گفتند راه‌اندازی این سامانه فرایند اخذ مجوز را تسهیل کرده و تسریع بخشیده است.
نوشین ایل‌بیگی (نمایندۀ دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) نیز ضمن تشکر از برگزاری این نشست عنوان کردند که ضروری است مجموعة نقطه نظرات مطرح شده در این نشست و دیگر نشست‌های سردبیران نشریات علمی حوزة هنر و معماری توسط پژوهشکدة هنر به دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منعکس گردد تا دربارة رفع دغدغه‌ها و چالش‌های موجود با همکاری سایر نشریات گام‌هایی برداشته شود. ایشان در ادامه درباره نحوۀ ارزیابی نشریات و علل زمانبر بودن این فرآیند توضیحاتی ارائه نمودند.
در پایان مقرر شد:
ـ سلسله جلسات سردبیران نشریات علمی حوزة هنر و معماری براساس اهداف و دستور مشخص ادامه یابد.
ـ مجموعة نظرات و پیشنهادات ارائه شده در این جلسات به دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین هیئت نظارت بر مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منعکس گردد.
چاپ 
ارسال به دوست