به گزارش روابط عمومی پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر، همایش «هنر و ابژه؛ رویکرد نشانه‌شناختی» روز چهارشنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۰، به صورت حضوری و برخط، در فرهنگستان هنر برگزار شد.
در این همایش، که توسط فرهنگستان هنر و پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر، دانشگاه هنر تهران، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، انجمن علمی هنر و ادبیات تطبیقی ایران، انجمن علمی نقد ادبی ایران و انجمن علمی پژوهش‌های هنری ایران برگزار شد، پانزده مقاله علمی ارائه شد.
بهمن‌نامور مطلق، رئیس فرهنگستان هنر درباره اهمیت و دلایل برگزاری این همایش گفت: در دوره‌ای که انسان معاصر دستخوش بحران معناشناختی شده و بسیاری از مفاهیم بنیادی تفکر بشری، که در گذشته ثابت به نظر می‌رسیدند، دچار تزلزل معنایی شده‌اند، گسترش سریع هوش مصنوعی و آنچه در حوزه‌های فضای مجازی و ارتباطات روی داده است انقلابی بزرگ در معرفت‌شناسی بلکه هستی‌شناسی را در پی داشته است که بخشی از آن حوزه معناشناختی و سوژه و ابژه بازمی‌گردد که معنای سابق را ندارند و گاه معنایی متضاد یافته‌اند. از این روی، ناگزیر باید بسیاری از مفاهیم را بازتعریف کنیم و ببینیم که آیا می‌توان ثباتی جدید در آنها یافت.
دیگر اینکه نشانهشناسی از خود عبور کرده است؛ نشانهشناسی که به مطالعه دال و مدلول می‌پرداخت اکنون به متن‌شناسی، گفتمان‌شناسی و گفته‌پردازی‌شناسی وارده شده و به عبارتی حوزه آن به ابژه‌شناسی گسترش یافته است، یعنی اکنون می‌توان از نشانهشناسی ابژه نیز صحبت کنیم.
آخر اینکه، در ایران، نشانهشناسی بر آن است تا از نشانهشناسی در سطح جهان عقب نماند و حتی همگام با نشانهشناسی در پیشرفته‌ترین جوامع حرکت کند و این مهم با حضور اعضای گروه نشانهشناسی فرهنگستان هنر حاصل شده است و ایران یکی از کشورهای پیشگام در نشانهشناسی است و بر آن هستیم تا بیشتر این حوزه مطالعاتی را با پیکره جدید مطالعتی ابژه با موضوع هنر، به بحث بگذاریم.
در ادامه، دبیر علمی همایش، حمیدرضا شعیری، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، گزارشی از روند برگزاری همایش ارائه نمود و همچنین از اهداف برگزاری این همایش سخن گفت. آنگونه که ایشان نیز عنوان کردند همایشی با موضوع ابژه برای تخستین بار بود که در ایران برگزار می‌شد. او در این باره گفت: همایش‌های اندکی در دنیا با عنوان ابژه برگزار شده است و معمولاً هم همایش‌هایی که در حوزه نشانه‌نشاسی برپا شده‌اند بیشتر معطوف به نشانه بوده‌‌اند تا ابژه، ولی ما این بار نگاهمان به ابژه بوده است، زیرا می‌خواستیم به این موضوع تأکید کنیم که ابژه و نشانه متفاوت هستند و این دو را نباید یکی انگاشت. ابژه می‌تواند خود تبدیل به نشانه شود و همچنین تولید نشانه کند اما خود ابژه نشانه نیست. ابژه‌ها شامل همه چیز می‌شوند؛ از یک بطری گرفته تا یک جعبه دستمال کاغذی همه ابژه هستند.
دبیر علمی همایش درباره چیستی ابژه گفت: ابژه چیزی است که رابطه ما را با جهان تعیین می‌کند. ابژه‌ها به این دلیل وجود دارند که ما هر بار متوجه شویم کجای جهان قرار گرفته‌ایم و ارتباط ما با جهان چگونه است. مثلاً، ابژه لباس در موقعیت‌های مختلف می‌تواند موجب دریافت‌ها و برداشت‌های گوناگون شود. ابژه‌ها با نظام طراحی هم در ارتباط هستند و ابژه‌هایی که طراح یا دیزاینر تولید می‌کند مرز میان هنر و صنعت و تکنیک است. به عبارتی، ابژه‌های طراح نه صددرصد هنر است و نه صددرصد صنعت، هم این است و هم آن.
شعیری درباره گونه‌ای از ابژه‌ها که متاابژه نامیده می‌شوند گفت: ابژه‌هایی همچون کابل، سیم برق، شارژرهای تلفن‌های همراه یا کامپیوترها ابژه‌های واسط یا میانجی هستند. آنها تلفن همراه و کامپیوتر ما را به برق وصل می‌کنند، یعنی ابژه واقعی و صددرصد نیستند. آنها متاابژه هستند چراکه باعث انتقال برق می‌شوند به دستگاه‌ها می‌شوند و موجب زنده ماندن ابژه می‌شوند و نقش ارتباطی و اتصالی دارند و بسیار زیاد هستند.
دبیر علمی همایش درخصوص نظام ابژه‌ها گفت که آنها می‌توانند تشکیل زنجیره بدهند. ابژه‌ها پیرامون ما را فراگرفته‌اند و ما به آنها وابسته‌ایم و ناگزیر در طول روز زنجیره‌ای از ابژه‌ها را به کار می‌گیریم؛ باید لباس بپوشیم، غذا بخوریم، از وسیله نقیله استفاده کنیم و ... . اینها زنجیره‌ای ترکیبی از ابژه‌ها را شکل می‌دهند که در طول روز با آنها سروکار داریم؛ آنچه جبر ابژه‌ها نامیده می‌شود و نمی‌توانیم از آنها بگریزیم. آنجا که جبر ابژه وجود دارد، ابژه‌ها در فرایند هم‌نشینی تولید زنجیره و روایت می‌کنند و جایی که ترجیح داده می‌شود در نظام ترجیح قرار می‌گیرند. ابژه‌هایی که که ما درون آنها قرار می‌گیریم و ما را می‌بلعند و ابژه‌هایی هستند که ما آنها را می‌بلعیم و برخی ابژه‌ها هر دو کارکرد را دارند، هم می‌بلعند و هم بلعیده می‌شوند.
چاپ 
ارسال به دوست
