پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر، نشست تخصصی «آشنایی با روش‌های تاریخ نگاری هنر» را چهار‌شنبه 6 دیماه برگزار کرد.

به گزارش روابط‌‌ عمومی پژوهشکده هنر، گروه پژوهشی تاریخ هنر پژوهشکده هنر، نشست تخصصی «آشنایی با روش‌های تاریخ‌نگاری هنر» را در استقبال از همایش ملی «نظریه‌های تاریخ نگاری و هنر ایران»، چهار‌شنبه 6 دیماه برگزار کرد. در ابتدای این نشست، شهاب پازوکی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه تاریخ هنر پژوهشکده هنر، ضمن خوش‌آمد‌گویی به مهمانان، گفت:یکی از برنامه‌های پژوهشکده هنر در حوزه تاریخ هنر ایران برای سال آینده، برگزاری همایش ملی روش‌های تاریخ‌نگاری و هنر ایران است. با توجه به اینکه ما در حوزه مطالعات تاریخ هنر ایران با چالش‌های جدی روبرو هستیم برگزاری این همایش اهمیت و ضرورت بسیار دارد. همچنین سلسله نشست‌هایی را در استقبال از این همایش برنامه‌ریزی کردیم که اولین نشست آن امروز برگزار می‌شود.

در ادامه رضا افهمی، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس و دبیر علمی همایش ملی «نظریه‌های تاریخ‌نگاری و هنر ایران»، به سخنرانی با موضوع «آشنایی با تاریخ‌نگاری کلیودینامیک» پرداخت و گفت: کلیودینامیک یکی از روش‌های تاریخ‌نگاری جدیدی است که در دنیا گسترش پیدا کرده و اهمیت آن در این است که ما در آینده نزدیک با توجه به تغییراتی که در جهان شاهد خواهیم بود، از آن بیشتر خواهیم شنید. وی سپس به معرفی کلیودینامیک و مجموعه‌ تحقیقاتی که در این زمینه شروع شده و نتایج بسیار خوبی که در دنیا به‌دست آمده و همچنین به تحقیقاتی که در ایران با این روش انجام شده است، پرداخت.

افهمی در ادامه افزود: تاریخ هم مثل هر علم دیگری در کنار بستر عملکردی که دارد، فلسفه‌های فکری دارد که بسیار متغیر بوده و در قالب تولیدات فرهنگی و نوشته‌های جدید،این تغییرات فرهنگی تاریخ را شاهد هستیم. در دانشگاه‌های دنیا، رشته تاریخ همیشه بین دو دانشکده در نوسان بوده، در بعضی از دانشگاه‌های جهان به تاریخ در حوزه علوم اجتماعی می‌پردازند و در برخی دیگر درحوزه علوم انسانی پرداخته می‌شود و همه اینها باعث شده است که ما مجموعه عظیمی از تاریخ‌های موازی داشته باشیم و همواره نگاه به تاریخ، مورد پرسش قرار بگیرد. این پژوهشگر، در ادامه با ذکر مثال‌ها و نمونه‌های متعدد به تبیین جوانب موضوع از منظرهای مختلف پرداخت.

در ادامه این نشست تخصصی، سجاد باغبان ماهر، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان با موضوع «چالش‌های تاریخ‌نگاری شفاهی در زمینه هنرهای تجسمی معاصر ایران» سخنرانی کرد و گفت: اساساً بخش عمده‌ای از روایت‌های ما همیشه شفاهی بوده است و اینها را تحت عنوان سنت شفاهی قلمداد می‌کنیم. هر روایت شفاهی که افراد ارائه می‌دهند یک مونولوگ است، در حالی که ما در تاریخ شفاهی همواره با دیالوگ طرف هستیم. خرد تاریخ در اواسط قرن بیستم مطرح می‌شود و تاریخ شفاهی یکی از خروجی‌های آن است.تاریخ شفاهی دو رویکرد کلی دارد: شخصیت‌محور و موضوع‌محور بودن.

وی در ادامه افزود: خاطرات به‌مثابه تاریخ شفاهی است و منطق تاریخ بر خلاف تصورات رایج به منطق قوت داده‌ها بر نمی‌گردد، بلکه به منطق قدرت روایی و پیرنگ‌پردازی هر مورخی که چقدر مجاب‌کننده است بر می‌گردد. اگر کسی منطق درونی روایت را در تحلیل تاریخی‌اش رعایت کند، حتماً برای مخاطبانش منطقی‌تر و مجاب‌کننده‌تر خواهد بود.

باغبان ماهر در ادامه با مطرح کردن این پرسش که در تاریخ شفاهی چگونه باید راستی‌آزمایی کرد؟ گفت: اگر روایتی را از یک رخداد تاریخی ارائه می‌دهیم نکته مهم این است که چگونه این روایت را بسنجیم و راستی‌آزمایی کنیم، هر مورخی در نهایت می‌خواهد به یک روایت منسجم و یک پیرنگ قابل دفاع و منطقی برسد و طبیعتاً ممکن است که رویدادها و اسنادی باشند که گاهی این روایت را به چالش بکشند، اما چون تاریخ‌نگاری یک برآیند فروکاهندگی در خودش دارد هر مورخی حتماً باید در جاهایی تقلیل‌گرایانه برخورد کند.

 این نشست با پرسش و پاسخ پایان یافت.