ندا اخوان اقدم
تهران، ۱۳۵۰
دانشیار پژوهشکدة هنر
تلفن محل کار: ۲- ۶۶۹۵۶۱۹۰- ۰۲۱
پست الکترونیک:n.akhavanaghdam@aria.ac.ir
سوابق تحصیلی:
- دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی (1386) (موضوع پایان نامه: روایت شاهنامة فردوسی از تاریخ)
- کارشناسی ارشد فرهنگ و زبانهای باستانی از دانشگاه تهران (1379) (موضوع پایان نامه: بررسی هنرهای تجسمی در دوره‌ي میانه ایران: سفالگری و فلزکاری)
- کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تهران (1373)
حوزۀ مطالعاتی (علایق پژوهشی):
- تاریخ هنر ایران پیش از اسلام، فرهنگ و اساطیر ایران پیش از اسلام، ادیان ایران پیش از اسلام، نمادشناسی، زبانهای باستانی
آشنایی به زبان‌ها:
- انگلیسی، آلمانی، فرانسه، زبانهای باستانی ایران و سنسکریت
سوابق پژوهشی:
کتاب‌ها
- معنا در هنرهای تجسمی، مجموعه مقالاتی از اروین پانوفسکی (چاپ سوم ۱۴۰۱) تهران: چشمه( ترجمه).
- هنر اشکانی (مجموعه مقالات) (۱۳۹۹) تهران: پژوهشکدة هنر و فرهنگستان هنر (گردآوری و ترجمه)
- شمایل‌نگاری در دورة ساسانیان یک بررسی تحلیلی (۱۳۹۸) تهران: فرهنگستان هنر و پژوهشکدة هنر (تألیف)
- درآمدی بر تاریخ داستانی ایران پیش از اسلام (۱۳۹۷) تهران: فرهنگستان هنر و پژوهشکدة هنر (تألیف)
- آرمین‌نامه (۱۳۹۷) تهران: فروهر (ویراستار)
- بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه (۱۳۹۶) تهران: پژوهشکدۀ هنر و فرهنگستان هنر. ( تألیف)
مقالات
- «مقایسة تطبیقی داستان فریدون در شاهنامة فردوسی و شاه‌لیر شکسپیر با رویکرد اسطوره‌شناختی». (۱۴۰۱). نشریة مطالعات ایرانی (گواهی پذیرش).
- «گوناگونی معنایی واژة «سخن» در شاهنامة فردوسی و تطبیق آن با فارسی میانة زردشتی». (۱۴۰۰) نشریة پژوهش‌نامة فرهنگ و زبانهای باستانی دورة دوم. شمارة دوم. پاییز و زمستان.
- «بیکرانگی تصویر و کرانمندی زبان در نقش‌برجسته‌های ساسانی». (۱۳۹۹). فصلنامة هنرهای تجسمی هنرهای زیبا. دوره ۲۵ شماره ۴. زمستان.
- «مفهوم رنج در کیش زردشتی و مسیحیت».(۱۳۹۸). پژوهش‌های ادیانی. شماره ۱۵.
- «اسپرغم در متون ایرانی کهن». (۱۳۹۸). مطالعات ایرانی. دوره ۱۸ شماره ۳۶ پاییز و زمستان.
- «مفهوم خرد در یهودیت و کیش زردشتی».(۱۳۹۸). پژوهش‌های ادیانی. شماره ۱۳.
- «هنر ساسانی: شمایل‌نگاری یا شمایل‌شکنی».(۱۳۹۷). کیمیای هنر. شماره ۲۶، پاییز.
- «نقد و بررسی دایره‌المعارف هنر». (۱۳۹۵). کیمیای هنر. شماره 19، تابستان.
- «تفسير شمايل نگارانۀ صحنه‌هاي شكار در ظروف فلزي ساساني» (۱۳۹۳) . کیمیای هنر. شماره 12، پاییز.
- «مبانی تفسیری در حکمت ایران باستان و تأثیر آن بر تفسیر آثار هنری» (۱۳۹۲). کیمیای هنر. شماره 6 بهار.
- «ستایش زندگی به عنوان باور زردشتیان نقش یافته بر ظروف فلزی ساسانی». (۱۳۹۱). کیمیای هنر. شماره 2، بهار.
- «مقایسه روایاتی چند از سلسله ساسانیان در شاهنامه و منابع تاریخی». (۱۳۸۵). پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی. شماره ۵۱.
- «توصیۀ یک نیایش مانوی به خیرات دادن». (۱۳۹۲). مقالۀ ترجمه شده در رنج و گنج ( ارج‌نامۀ دکتر زرشناس.
- «شخصیت خسرو انوشیروان». (۱۳۹۳). مقالۀ ترجمه شده در مجموعه تاریخ جامع ایران جلد دوم.
- «تفسیر آیین تشرف میتراییسم از دیدگاه نجوم ودایی». (۱۳۹۵). مجموعه مقالات پژوهشکدۀ زبانهای باستانی میراث فرهنگی.
- «زبان و اسطوره: رابطه متقابل و جدایی ناپذیر». (۱۳۹۷). مجموعه مقالات همایش زبان‌شناسی.
- «ماسک به مثابة یک سلاح اهورایی همگام با صنعت مد». (۱۳۹۹). مجموعه مقالات همایش هنر در دوران بیماری های فراگیر: هنر و کرونا.
- «شوارتس، پاول» (۱۳۹۸). دانشنامۀ جهان اسلام.
- «آفرینش در دین زردشتی» (۱۳۹۷). دانشنامه ایران زمین. (برخط)
- «حیات پس از مرگ در دین زردشتی» (۱۳۹۷). دانشنامه ایران زمین. (برخط)
- «مزدک» (۱۳۹۷). دانشنامه ایران زمین. (برخط)
- «مزدکی» (۱۳۹۷). دانشنامه ایران زمین. (برخط)
- «زردشتی، دین» (۱۳۹۵). دانشنامۀ جهان اسلام.
- «زالمان، کارل هرمان» (۱۳۹۵). دانشنامۀ جهان اسلام.
- «ریپکا، یان» (۱۳۹۵). دانشنامۀ جهان اسلام.
- «نین‌هورساگ». (۱۳۹۴). فرهنگنامۀ زنان نامدار ایران و جهان. جلد دوم.
- «اشپولر، برتولد». (۱۳۹۴). دانشنامۀ ایران. جلد چهارم.
- «آشیکاگا، آتسوجی». (۱۳۹۴). دانشنامۀ ایران. جلد چهارم.
- «اشکنوان». (۱۳۹۴). دانشنامۀ ایران. جلد چهارم.
- «افراسیاب». (۱۳۹۴). دانشنامۀ ایران. جلد چهارم.
- «افسوس». (۱۳۹۴). دانشنامه ایران. جلد چهارم.
- «دادستان دينيگ». (۱۳۹۴). فرهنگ آثار. جلد سوم.
- «دستور زبان اوستايي ويليام جكسون». (۱۳۹۰). فرهنگ آثار. جلد سوم.
- «دستور زبان فارسي ميانه ي كارل زالمان». (۱۳۹۰). فرهنگ آثار. جلد سوم.
- «تورفان». (۱۳۸۷). دایره‌المعارف بزرگ اسلامی. جلد ۱۶.
- «تیرگان». (۱۳۸۷). دایره‌المعارف بزرگ اسلامی. جلد ۱۶.
- «آراء دین به‌مزدیسنان». (۱۳۸۶). دانشنامة ایران. جلد دوم.
- «آریایوس». (۱۳۸۶). دانشنامة ایران. جلد دوم.
- «آس». (۱۳۸۶). دانشنامة ایران. جلد دوم.
- «ارته». (۱۳۸۶). دانشنامة ایران. جلد دوم.
- «اریه‌رمنیه». (۱۳۸۶). دانشنامة ایران. جلد دوم.
- «آخشتی». (۱۳۸۴). دانشنامة ایران. جلد اول.
- «اداتیس». (۱۳۸۴). دانشنامة ایران. جلد اول.
- «آدراناهید». (۱۳۸۴). دانشنامة ایران. جلد اول.
- «ابیرته». (۱۳۸۴). دانشنامة ایران. جلد اول.
- «ادرپنه». (۱۳۸۴). دانشنامة ایران. جلد اول.
طرح‌های پژوهشی
- انجام طرح پژوهشی «بازنمایی ضحاک در ادبیات ایران پیش از اسلام (متون اوستایی و پهلوی) و نگاره‌های شاهنامه» (۱۳۹۸- ۱۴۰۰). برای پژوهشکدة هنر (همراه با گواهی حسن انجام کار)
- انجام طرح پژوهشی –ترجمه و تألیف- «هنر اشکانی، مجموعه مقالات» (۱۳۹۷- ۱۳۹۸). برای پژوهشکدة هنر (همراه با گواهی حسن انجام کار)
- انجام طرح پژوهشی «هنر ساسانی: شمایل‌نگاری یا شمایل‌شکنی؟» (۱۳۹۵- ۱۳۹۷). برای پژوهشکدة هنر (همراه با گواهی حسن انجام کار)
- انجام طرح پژوهشی «بررسی تزیینات و آرایه‌های نسخه‌های اوستا» (۱۳۹۴- ۱۳۹۵). برای پژوهشکدۀ هنر ( همراه با گواهی حسن انجام کار)
- انجام طرح پژوهشی «هنر داستان‌سرایی و تاریخ داستانی ایران» (۱۳۹۲- ۱۳۹۴). برای پژوهشکدۀ هنر ( همراه با گواهی حسن انجام کار)
- انجام طرح پژوهشی «بررسی ظروف فلزی ساسانی از دیدگاه نمادشناسانه» (۱۳۹۰- ۱۳۹۲). برای پژوهشکدۀ هنر ( همراه با گواهی حسن انجام کار)
- انجام طرح پژوهشی «دانشنامه سکه سکه‌های پادشاهان ساسانی» (۱۳۹۳- ۱۳۹۴). برای پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ( اتمام یافته) طرح برون سازمانی
سمینارها و سخنرانی‌ها
- «بازتاب ایدة پادشاهی ایرانی به مثابة یکی از ارکان هویت ایرانی در شاهنامة فردوسی» (اردیبهشت ۱۴۰۲). در همایش ملی «بازشناسی نقش شاهنامة فردوسی در هویت ملی». دانشگاه فردوسی مشهد.
- «هنر ساسانی: شمایل‌نگاری یا شمایل‌شکنی» (دی ماه ۱۳۹۷). سخنرانی در پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری.
- «بیکرانگی تصویر و کرانمندی زبان در نقش برجسته‌های ساسانی» (اردیبهشت 1396). نشست تخصصی نسبت زبان و تصویر در هنر ایران پیش از اسلام، (برگزارکننده پژوهشکدۀ هنر و فرهنگستان هنر).
- «معناشناسی تاریخی «دستور» در بافت تاریخی» (آبان ۱۳۹۵). سومین همایش بین‌المللی زبان و گویش، مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی.
- «بررسی بازنمودهای مرگ در هنر و نمادهای زردشتی» (بهمن ماه ۱۳۹۴). نخستین همایش ملی مردم‌شناسی مرگ و زندگی ( برگزار کننده پژوهشکدۀ مردم‌شناسی سازمان میراث فرهنگی).
- «زبان و اسطوره؛ رابطه ای متقابل و جدایی ناپذیر» (مهرماه 94). همایش بین المللی میراث زبانی ( برگزارکننده پژوهشکدۀ زبان و گویش میراث فرهنگی).
- «نقش شكار گراز در طاق بستان و لايه‌هاي تفسيري آن» (پاییز ۱۳۹۳). نشست تخصصي رويكري نو به نقش برجسته‌هاي ساساني ( برگزار كننده پژوهشكدة هنر با همكاري معاونت پژوهشي دانشگاه هنر).
- «گویش شناسی ایرانی و مسایل پیرامون آن» (اردیبهشت ۱۳۹۳). نشست تخصصی زبانهای ایرانی در حال نابودی ( برگزار کننده گروه فرهنگ و زبانهای باستانی دانشگاه آزاد واحد ابهر) ابهر.
- «آيين‌هاي ميتراييسم از نقوش تا نجوم». (اسفند ماه 1391). همايش ملي هنرهاي آييني. (برگزار كننده پژوهشكدۀ هنر با همكاري دانشگاه تبريز) تهران و تبريز.
- مباني تفسيري در ايران باستان و تأثير آن بر تفسير آثار هنري». ( آذرماه ۱۳۹۱). همايش تفسير اثر هنري(برگزاركننده پژوهشكدۀ هنر با همكاري دانشگاه هنر). تهران.
سوابق آموزشی:
- تدریس واحدهای اسطوره و اسطوره‌شناسی و نیز تاریخ ایران بر اساس روایات ملی در دانشگاه
- راهنمایی، مشاوره و داوری چندین پایان نامۀ کارشناسی ارشد دانش آموختگان رشتۀ فرهنگ و زبانهای باستانی و هنر
کارگاه‌ها
- طراحی و برگزاری کارگاه « نقد شمایل‌نگاری ساسانیان» (اردیبهشت ۱۳۹۸). پژوهشکدة هنر.
- طراحی و برگزاری کارگاه «بررسی نسخه‌های اوستایی». ( اردیبهشت ۱۳۹۷). پژوهشکدة هنر.
- طراحی و برگزاری کارگاه «نمادشناسی ظروف فلزی ساسانی» (شهریور 1396). پژوهشکدۀ هنر.
- طراحی و برگزاری کارگاه «کتیبه خوانی» (اسفند 1395). پژوهشکدۀ هنر.
- طراحی و برگزاری کارگاه «کتیبه‌های ایران پیش از اسلام» (اسفند 1394). پژوهشکدۀ هنر.
سوابق علمی و اجرایی
- عضو هیئت علمی پژوهشکدۀ هنر وابسته به فرهنگستان هنر از 1389 تا کنون.
- عضو گروه پژوهشی تاریخ هنر پژوهشکدۀ هنر از 1389 تا کنون
- معاون پژوهشی پژوهشکدة هنر از ۱۲/۴/۱۴۰۱ تا کنون.
- مدیر گروه تاریخ هنر پژوهشکدۀ هنر از بهمن ماه 1390 تا اسفند 1392
- مدیر گروه تاریخ هنر پژوهشکدة هنر از دی ماه ۱۳۹۶ تا دی ماه ۱۳۹۸
- مدير كميتۀ هنر ايران پيش از اسلام پژوهشكدۀ هنر از فروردين 1393 تا دی ماه ۱۳۹۸
- عضو شورای پژوهشی پژوهشکدۀ هنر از دی ماه 1390 تا اسفند 1392 و از دی ماه ۱۳۹۶ تا کنون
- عضو هیأت تحریریۀ نشریۀ کیمیای هنر ( علمي- پژوهشي) از 1391 تا کنون
- مدیر مسئول نشریة علمی « پژوهش‌نامة فرهنگ و زبانهای باستانی» از خرداد ۱۳۹۷
- دستیار بخش ایرانشناسی، پژوهشگر و مؤلف مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی از فروردین ماه ١٣٧٩ تا فروردين ماه ١٣٨٨ و پژوهشگر وابسته و مؤلف همان مرکز از فروردین 1388 تا ۱۳۹۳
- عضو گروه پژوهشی یادگار باستان از سال 1391 تا کنون
- مدیر گروه پژوهشی یادگار باستان از شهریور ماه 1395 تا ۱۴۰۰
- دبیر علمي نشست تخصصي تاريخ هنر ايران در آذر ماه 92 ( برگزار كننده پژوهشكدۀ هنر با همكاري فرهنگستان هنر)
- دبير علمي نشست «رويكردي نو به نقش برجسته‌هاي ساساني» آذرماه 93 ( برگزار كننده پژوهشكدۀ هنر با همكاري فرهنگستان هنر و دانشگاه هنر)
- دبیر علمی نشست تخصصی « بیناتصویری» خردادماه 1395، ( برگزار کننده پژوهشکدۀ هنر)
- دبیر علمی نشست تخصصی «رابطۀ بین زبان و تصویر در هنر ایران پیش از اسلام» اردیبهشت ماه 1396 (برگزار کننده پژوهشکدۀ هنر)
- عضو هیئت علمی همایش بین‌المللی میراث زبانی مهرماه 94 ( برگزارکننده پژوهشکده زبان و گویش سازمان میراث فرهنگی)
- نمایندۀ پژوهشکدۀ هنر در دبیر خانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در سال‌های 1390، 1395 و 1396
- عضو کمیته علمی سومین سمپوزیوم ملی روز جهانی گرافیک، اردیبهشت ۱۳۹۸
- طراح سؤالات آزمون ورودی کارشناسی ارشد و دکتری برای سازمان سنجش و آموزش کشور از سال 1395 تا کنون
- داور و ناظر طرح های پژوهشی، کتاب‌ها و مقالات علمی و تخصصی متعدد
| 
